Türkiye’nin Arabası Teşebbüs Kümesi (Togg), ortaklarından Anadolu Kümesi’nin İdare Heyeti Lideri Tuncay Özilhan, Togg’un satış biçimi ve servis hizmetinin klâsik tekniklerin dışında olacağını açıklarken, aracın Türk vatandaşının ulaşabileceği bir fiyatla çıkacağını vurguladı.
Türk markalarının geçen hafta elektrikli araçlarıyla damga vurduğu, dünyanın en büyük ticari araç fuarlarından IAA Transportation’da Anadolu Kümesi İdare Heyeti Lideri Tuncay Özilhan ve Anadolu Isuzu Genel Müdürü Tuğrul Arıkan ile biraraya gelme fırsatım oldu.
Tuncay Özilhan, küme olarak otomotiv dalındaki büyüme gayelerinin yanı sıra ortak olduğu Türkiye’nin Arabası Togg’a yönelik de kıymetli açıklamalarda bulundu. Tuğrul Arıkan da Anadolu Isuzu’nun yeni sürpriz projelerine yönelik kıymetli ipuçları verdi.
Tuncay Özilhan’a birinci sorum olmasa da en çok merak edilen bahislerden biri olduğu için Togg’dan başlamak istedim. Özilhan’a projenin hangi kademede olduğunu, Togg’un satış formunun nasıl olacağı, satış sonrası hizmetler ve alışılmış ki en çok merak edilenlerden biri olan Togg’un fiyatı konusunda sorularımı yönelttim.
Tuncay Özilhan, projeyle ilgili her şeyin yolunda gittiğine vurgu yaparak, ”Fabrika inşaatı tamamlandı, montaj çizgileri kuruldu, harikulade bir boyahane kuruldu. Aşağı üst 290 robot şu anda çalışır vaziyette. Solar güç üzerine yatırım yapılıyor. Hasebiyle üretim bilimi tamamlandı. Bu ortada kıymetli ölçüde araç üretildi. Norveç ve Arjantin üzere çeşitli ülkelere iklim şartlarını test için gönderildi. Kış kaidelerinde deneniyor, testleri geçti. Çarpışma ve dayanıklılık testlerini geçti. Sahiden uygun bir eser oldu” diye konuştu.
“Togg’u 4-5 sefer test ettim, çok mutlu kaldım”
Özilhan, kendisinin de 4-5 sefer Togg’u pistte kullandığını ve çok şad kaldığını belirtirken, projeye olan inancını, ”Türkiye’nin muhtaçlığı olan bir projeydi. Cumhurbaşkanı da çok destekledi projeyi ve devletin çok takviyesi oldu. Artık 5 ortak sermayeleri koyduk ve koymaya devam ediyoruz. Taahhütleri herkes yerine getiriyor” kelamlarıyla tabir etti. Fabrikanın 29 Ekim’de açılacağını belirten Özilhan, ”Üretim yavaş yavaş başlayacak. Ondan sonra da mart ayında ticari satışa başlayacağız” dedi.
Peki, Togg’un satış modeli nasıl olacak?
Bayilik ağı olacak mı? Özilhan Togg’un satışının klâsik bir modelle yapılmayacağını söyledi. Togg’da bayilik sistemi de olmayacak. Togg’un servis hizmeti de farklı olacak. Özilhan bu hususta, ”Tam olarak açıklamayalım. Fakat şunu söyleyebilirim ki, klâsik modellerin dışında bir servis hizmeti olacak. Servis konusunda da çalışmalar var, tüketicinin bu mevzuda da hiç tasası olmasın” dedi.
“Öncelik iç pazarda olacak”
Peki, Togg’da ihracat ne vakit başlayacak? Tuncay Özilhan, bu hususta ”İlk etapta ihracattan çok iç pazara yönelik olacak. Lakin kademe kademe rekabet edebileceğimizi de varsayım edebiliyoruz” dedi. Özilhan, Togg’un satışı konusunda da hiç tereddütleri olamadığını vurgulayarak, ”Türk toplumunda inanılmaz bir talep var. Ürettiğimizi satarız hiç sorun değil. Araç rekabetçi de olacak. Eser âlâ ondan hiç kuşkumuz yok” dedi.
Togg’un 5 farklı model piyasaya sunacağını hatırlatan Tuncay Özilhan, şöyle devam etti: Teknoloji, mobilite konusunda ve başka birçok mevzuda start-up’larla çalışıyorlar. Birtakım şeyler geliştiriyor Togg için. Değerli bir ekosistem oluşmuş vaziyette. Zira Türkiye’nin bu elektrikli eserde hiçbir deneyimi yok, yan endüstrinin de yok. Yan sanayi bu hususta gelişmeye başlıyor.
Farasis ile yüzde 50-50 ortak olduğumuz Siro diye bir şirket kurduk. Farasis de pilde dünyadaki en kıymetli şirketlerden birisi. Fabrikanın çabucak yanında oraya arazi de tahsis edildi ve orada bir yatırıma da başlayacağız. Başladık da zati birinci paketleme ünitesine. Ondan sonra kademe kademe geliştireceğiz. O da değerli bir teknoloji Türkiye için.
Şu evrede en kıymetli adımlardan birisinin pille ilgili olduğunu varsayım ediyorum. Şarjı gecikiyordu, sağ olsun hükümet orada yasasını çıkardı . O bahiste da 2 bin şarj bulmak için bir şirket kurduk. Gerimizden da birçok şirket teşvik aldı ve bu çok süratli yayılacak. Türkiye bu mevzuda gecikmenin bir bakıma da avantajını yakaladı, son teknolojiyle kuruldu. Şu an hepimiz görüyoruz daima elektrik konuşuluyor. Bu yüzden Türkiye orada değerli bir talih yakaladı. Aslında otomotiv üretim merkezi, elektriklide de değerli bir avans kazandı.
”Türk vatandaşının ulaşabileceği bir araç olacak”
Anadolu Kümesi İdare Konseyi Lideri Tuncay Özilhan, tüketicinin en çok merak ettiği mevzu olan Togg’un fiyatına yönelik açıklama yaptı. Togg yetkilileri, her fırsatta Togg’un rekabetçi bir fiyatla piyasaya çıkacağını vurgulasa da artan döviz kuru ve enflasyonist baskı paralelinde tüketicinin bu hususta umudunu giderek azalıyordu. Özilhan’dan Togg’un fi yatının mevcut ekonomik şartlarda nasıl rekabetçi olacağına dair değerli ipuçları geldi. Tuncay Özilhan, ”İlk yola çıktığımızda bir gaye fiyat koyduk ve bütün modül siparişlerini tamamladık. O gaye fi yata ulaştık. Üstüne çıkmadık. Euro bazında bir fi yat koymuştuk. İki yıl geçti fakat birebir yerde duruyoruz. Togg ulaşılabilir bir fi yatla piyasaya çıkacak. Biz yola çıkarken fi zibilitede yüzde 7 ÖTV ile yola çıktık. Sonrasında elektrikli araba ithalatı artınca yüzde 60’a çıkardılar ÖTV’yi. Ondan sonra yüzde 10’a düşürdüler. Lakin biz yüzde 10’un içinde kesin kalıyoruz. Yüzde 7 hesaplamıştık. Üç puanlık bir fazlalık var ÖTV’de lakin onu çözebiliyoruz, sorun değil. Türk vatandaşının ulaşabileceği bir araç düşünüyoruz” diye konuştu.
TOGG, satışta TESLA’yı model alacak
Türkiye’nin Arabası Teşebbüs Grubu’nun (Togg) fabrikası, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da iştirakiyle 29 Ekim’de açılıyor. Bu tarih prestijiyle seri üretme geçmeyi planlayan Togg, satışa Mart 2023’te başlayacak.
Birçok kesim tarafından heyecanla beklenen Togg’un fiyatı ve satış stratejisi en çok merak edilen mevzuların başında geliyor. Bu bahiste üstteki röportajda da okuyabileceğiniz üzere, Togg’un ortaklarından Anadolu Kümesi’nin İdare Şurası Lideri Tuncay Özilhan’dan değerli bilgiler aldım. Fakat bununla yetinmeyip, geçen hafta Togg’a yönelik daha fazla bilgi toplamak için araştırma yaptım. Togg’a yakın kaynaklardan da aldığım bilgiler, aracın satış biçimine yönelik yeni detaylar verdi. Togg’da bayilik sistemi olmayacak.
Togg, ABD’li elektrikli araba devi Tesla üzere, yalnızca online satılacak. Togg’un da Tesla’da olduğu üzere Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde tanıtım ve tecrübe mağazaları olması bekleniyor. Bu mevzudaki detaylar da 29 Ekim’deki lansmanda açıklanacak. açıklanacak kıymetli hususlar ortasında. Gelelim en çok konuşulan bahse, yani Togg’un fiyatına…
Togg’un satışa çıkacağı Mart 2023’e şimdi çok var. O vakte kadar döviz kuru ne olur? İktisatta ve tedarik zincirinde maliyetleri etkileyecek yeni krizler ortaya çıkar mı aşikâr olmaz lakin yaptığım araştırmalar Togg’un fiyatına yönelik kıymetli sinyaller veriyor. Öncelikle Tuncay Özilhan’ın ‘ulaşılabilir fiyat’ vurgusu değerli. Bunu geçen hafta Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’tan da duyduk. Togg CEO’su Karakaş da sıklıkla ‘ulaşılabilir’ bir fiyatla sunulacağının sinyallerini veriyordu. Pekala, artan döviz kuru ve maliyetlere karşın bu nasıl mümkün olacak?
Bu mevzuda hem Togg yetkililerinin hem de hükümetin büyük bir çabası var. Togg’un yüzde 10 ÖTV dilimine gireceği kesin üzere. Bu birinci kere bir Togg yöneticisi tarafından net lisana getirilmiş oldu. Elektrikli araçlarda yüzde 10 ÖTV dilimine, motor gücü 160 kW’ı, vergisiz fiyatı 700 bin TL’yi geçmeyen arabalar girebiliyor. Bu da vergisiz fiyatı azamî 700 bin TL üzerinden hesaplandığında Togg’un giriş fiyatının “bugünün koşullarında” en fazla 900 bin olacağı manasına geliyor. Fakat hiç kuşkusuz 908 bin TL, Türk vatandaşı için ulaşılabilir bir sayı olmaktan çok uzak.
İşte bu noktada Tuncay Özilhan, aracı yüzde 7 ÖTV dilimine sokma maksatları olduğunu ve bunu sağlayacaklarını söylemesi değerli. Bu da aracın tekrar “bugünün koşullarında” 900 bin TL’nin de altında olacağı manasına geliyor. Öteki yandan, 29 Ekim’de finansman konusunda da bir sürpriz gelebilir. Aracı çok daha ulaşılabilir bir noktaya çekileceği yeni bir finansman modeli üzerinde çalışıldığı da kulislerde konuşulan hususlar ortasında. Öteki yandan, Bayilik sisteminin olmamasının da fiyatta bir avantaj yaratacağı belirtiliyor. Zira bayinin aracı en az yüzde 7-8 kâr marjı ile aracı sattığı biliniyor.