Evcil hayvanlar için hangi beslenme biçiminin daha sağlıklı olduğu tartışması sürerken; kuru ve yaş mamanın akabinde son yıllarda “çiğ beslenme” de seçenekler ortasına girdi.
Yapılan araştırmalar; kedi ve köpekler için; çiğ et, kemik, taze mevsim zerzevat ve meyveleri ile çeşitli bakliyat kümelerinin karışımından hazırlanan bir besleme biçimi olan “çiğ beslenme”nin, evcil hayvan sıhhatinde olumlu manada önemli fark yarattığını ortaya koydu. Sonuçlar; çiğ beslenmenin bağırsak ve böbrek sıhhati, kilo denetimi, kanserden artrite birçok farklı hastalığın önlenmesinde büyük rol oynadığını gösterdi.
2000-2030 yıllarını kapsayan, çiğ beslenen kedi ve köpeklerdeki hayat müddetlerini ve kansere yakalanma oranlarını kıymetlendiren Uzun Ömürlü Evcil Hayvanlar Araştırması’nın 22 yıllık sonuçları da işlenmiş kuru mamalarla beslenmeyen; çiğ besinlerle beslenen köpeklerde kansere yakalanma oranının yüzde 3’e düştüğünü ortaya koydu.
Türkiye’de birinci kere evcil hayvanlar için freeze-dried (dondurarak kurutma) teknolojisini kullanarak özgün çiğ besinler üreten Raw For Us’ın kurucusu Naz Çakıroğlu, çiğ beslenmenin detaylarını T24′e anlattı.
1- Evcil hayvanların çiğ beslenmesi ne demektir, neden bu beslenme tekniği tercih edilmeli?
“Mümkün olan en az düzeyde işlenmiş, sadece kıyma çekilip, harmanlanıp, dondurulmuş olan, sentetik ve esirgeyici içermeyen beslenme tipine Çiğ Besleyen Veteriner Tabipler Topluluğu beslenmenin altın standardı ismini veriyorlar.
Pişirdiğimizde vitamin ve mineraller büyük çoğunlukla etkisiz hale geliyor, amino asitler çok süratli bozuluyor ve kısa vadede geçiş sürecinde yahut hastalıklarda seçicilik sebebi ile yavaşça pişirilmesi önerilse de uzun vadede deride hassasiyetlere yol açabiliyor.
Araştırmalar gösteriyor ki çiğ beslenen dostlarımızda hastalık göstergeleri 4 katına kadar düşerken, 4 yaş sonrası oluşmaya başlayan ağız, sindirim, kalp ve metabolizma rahatsızlıkları besin seçimleriyle büyük ölçüde önlenebiliyor. Tüylü dostlarımızın çiğ beslenmesi ise temelde taze et ve sakatat üzere hayvansal protein kaynakları çoğunlukta olmak üzere uzun vadede çeşitlerle dengelenmesi gereken bir menü nizamı gerektiriyor. Kasaptan aldığımız etleri direkt vermemek bir yana kendi yemeyeceğimiz tazelikte et kaynaklarını da dostlarımızla paylaşmak ülkü sonuçları doğurmuyor.”
Naz Çakıroğlu
2- Türkiye’de hayvan sahiplerinin çoğunluğunun tercih ettiği kuru/yaş mamalar hayvan sıhhati için ziyanlı mı?
“Esasında Türkiye’de tüm dünyaya göre işlenmiş mama yaygınlığı kayda kıymet formda az. Kedi dostlarımızın birinci beşerlerle buluştuğu Mezopotamya topraklarında yaşadığımız gerçeğinin üzerine; Kangal üzere bir ırkın anayurdu olarak dostlarımızla çok uzun vakittir kendi aşımızı paylaştığımız derin alakalar içerisindeyiz.
100 yıl kadar genç olan kuru ve yaş mama alışkanlıkları, endüstriyelleşmenin suratı ve hazır besine eğilim gösteren hayat hallerimizle birlikte gelişti. Artık ise kendi sıhhatimize dair yaşadığımız farkındalıklar tüylü dostlarımıza da yansıyor.
İçeriğinde besin niteliğinde taze formunda tüketemeyeceğimiz, çoğunlukla görmek istemeyeceğimiz hammaddeler bulunduran, mikrobiyolojik güvenlik için ağır ısı ve basınç altında kaldıktan sonra yıllar uzunluğu bozulmalarını engelleyen kimyasal koruyucularla işlenmiş mamaların sıhhati nasıl etkileyebileceği her insanın kendi başına cevaplayabileceği bir soru. Bilhassa de aralıksız, her gün tüketim kelam konusu ise.”
3- Çiğ beslenen ve kuru mama ile beslenen evcil hayvanların sıhhatleri ortasında ne üzere farklılıklar gözlenebilir? Bu kıyaslamaya ait olarak yapılan araştırmalar bize neler söylüyor?
“İçten dışa yansıyan değişim öncelikle davranışlarda takiben tüylerde, gözlerde, dişlerde ve elbette gözle göremediğimiz lakin klinik kıymetlerinde okunabilen iç organ işlevlerinde gözlenebilir. Beslenme seçimleriyle kanser mümkünlüğünün düşürüldüğünü geçtiğimiz Eylül ayındaki ziyareti sırasında Çiğ Besleyen Veteriner Topluluğu Başkanı açıkladı.
İlk soruda bahsettiğim hastalık göstergelerinin azalması ve bir çok farklı hastalıktaki tesirlerini araştıran DogRisk, Helsinki Üniversitesi Hayvan Besleme kısmının araştırmalarını özetliyor.
Bilimsel taraflarıyla öğrenmek isteyenler için rfvs.info Çiğ Besleyen Veteriner Topluluğu sitesi, Dr. Conor Brady’nin Feeding Dogs isimli kitabı ve Rodney Habib ve Dr. Karen Becker’ın Forever Dog kitabını öneririm. Benim üzere dünyadaki milyonlarca şuurlu evcil hayvan ebeveyni farklı olaylarda gözlemlenen olumlu taraftaki sıhhat gelişmelerini internetten yahut tanıdıklarından takip ederek bu işe girişiyor. Bu husustaki en kapsamlı, gerçek ve şimdiki hadise raporlarını Hayvan Besleme Uzmanı Thomas Sandberg’ün @longlivingpets Instagram sayfasında bulunabiliyor.”
4- Çiğ ette parazit ve bakteri bulunduğu biliniyor. Çiğ beslenme, hayvan sıhhatini bu istikametten olumsuz etkilemiyor mu?
“Çiğ ette bulunan parazit ve bakterinin sağlıklı yollarla bertaraf edilmesi, indirgenmesi yahut üremesinin durdurulması için teknikler var. Bunlardan bir tanesi, Avrupa Evcil Hayvan Besin Sanayisi Federasyonu (FEDIAF) önerilerince, -özellikle balık için daha uzun olmakla birlikte- dondurma mühletleri ve dereceleri. Mesken uygulamaları için inançlı içeriklerle ilgilenen tüm izleyenlere çiğ besinler hazırlamaları için YouTube’da tarifler veriyorum.”
“Fiziksel ve zihinsel güçlerini harcayan dostlarımız daha huzurlu oluyor”
5 – Çiğ etle beslemenin hayvanları saldırgan yaptığına dair bir kanı hâkim. Bunun doğruluğu nedir?
“Aksine bilhassa yerken gayret gerektiren, sadece bedensel değil zihinsel güçlerini de harcamalarına imkan sağlayan daha büyük modüllü, doğal olarak dişlere yapışmayan ve asiditesi yüksek besinlerin tüketimi dostlarımızın genel manada daha huzurlu olmalarını sağlıyor. Daima yüksek seyreden kan şekeri daha fazla güç birikmesine ve münasebetiyle hiperaktivite ve saldırganlığa neden olabileceği üzere depresif bir hal de yaratabiliyor.
Ancak çiğ besinler, işlenmiş mamalardan çok daha değerli olduğu için dostlarımızı beslerken şayet tecrübeli değilsek ve içlerinden biri oburunun yemeğini almaya meyilliyse farklı alanlarda beslemekte yahut beslerken müşahedede kalmakta yarar var.
Saldırganlık konusu, besinden bağımsız, bizim dostlarımızla olan bağlarımızı de yansıtır. Hangi davranışları saldırgan olarak tanımladığımıza bakmakta ve bu davranışları tetiklemek ismine yapmış olabileceğimiz bir hareket olabilir mi sorgulamakta yarar var.”
“Çiğ besinlere geçenlerin tedavi masraflarında yüzde 82 azalma var”
6- Pek çok evcil hayvan sahibi; çiğ beslemenin maliyetini yüksek bulduğu gerekçesiyle tercihini kuru mamadan yana kullanıyor. Çiğ beslenme, sanıldığı üzere değerli mı?
“Dr. Judy Morgan, Amerikalı veteriner doktor ve dünya üzerinde tüylü dostlarımıza sağlıklı besin ve tedaviler konusunda kusursuz bir kaynak olarak ön plana çıkıyor. Geçtiğimiz hafta, 216 üyesi bulunan Guide Dogs Queensland kuruluşunun çiğ besinlere geçmelerini takiben sürüdeki sayının artmasına karşın genel tedavi masraflarında 1 yıl içerisinde %82 azalma görüldüğünü paylaştı. Bu bilgiyi, çıkarımızı daha net anlatmak ismine paylaşıyorum.
Elbette burada yazmayan, dostlarımızın söz ettiği yaşama sevinci ve yemek yeme memnunluğu var. Uzun hayat çalışmalarınca hastalıkları en âlâ tedbire potansiyeline sahip seçimler hangileri ise uygulayarak dostlarımızın yanımızda kaldıkları süreyi uzatmak için insani olarak elimizden geleni yapıyoruz. Bu görüşle mevzuya yaklaştığımız vakit uzun devirdeki çıkarlarımızı daha net görebiliyoruz.”
“Hayvan sahipleri kendi mutfaklarında da hazırlayabilir lakin dikkat edilmesi gerekenler var”
7- Evcil hayvanı için çiğ beslenmeye geçmek isteyenler, bu yiyecekleri kendi mutfağında da hazırlayabilir mi?
“Elbette hazırlayabilir fakat inançla tüketime uygun biçimde hazırlamanın belli bir kural kitabı olmadığının altını çizmekle birlikte genel manada uymamız gereken çerçevenin varlığından haberdar olmak ismine dünya üzerindeki tüm mesken nizamında çiğ besleyen dostlarımızın takip ettikleri kaynakları takip ederek başlamalılar.
Tüm âlâ niyetli teşebbüslerde olduğu üzere muvaffakiyet, ilgi, vakit ve adanmışlık gerektiriyor. Ciddiye alınmadan yapılan ve bilinçsiz hazırlanan öğünler, kendilerinden öğrendiğim kadarıyla, veteriner doktorların bu mevzuda dayanak vermemelerinin en büyük sebepleri.”
Kuru mamadan çiğ besinlere geçiş süreci
8- Kuru mama çeşidini değiştirirken eski ve yenisinin karıştırılarak kedi/köpeğe verilmesi öneriliyor. Kuru mamadan çiğ beslenmeye geçiş için de hayvanlar alışma sürecine tabi tutuluyor mu?
“Uyulması zarurî olmamakla birlikte 6-12 saatlik bir bekleme mühletini en son yedikleri mamadan sonra tavsiye ediyoruz. Bilhassa freeze-dried besinlerle süratli geçiş yapmak çok kolay. Nemi alınmış yapılarıyla kuru mamaya çok benzeri algılanarak geçişi dostlarımız için olduğu üzere insanları için de kolay hale getiriyor. Paketten çıktığı anda servis edilebilmesi özelliğine ek içme suyu ile yaş kıvama getirilebilmesi ise yaş mama imkanı da sunarak ilgi çekiyor.
Alışkanlıklarına çok bağlı kedi dostlarımızda geçiş global boyutta okuduğum ve görüştüğüm kadarıyla daha uzun sürüyor ve bu manada erişimimizi çok başarılı buluyorum zira aile üyelerimizde kedi dostlarımızın sayısı köpek dostlarımızla neredeyse tıpkı.
Çok ender ve büsbütün altta yatan bağışıklık durumlarına bağlı olarak dostlarımız geçiş sürecinde ve bilhassa donuk besinlere geçişte kuru mamanın sebep olduğu bazik sindirim ortamından asidik bir mide sıvısına dönüşüm yaşanırken detoks tesirleri gözlemlenebiliyor. Lakin tesirler süreksiz olduğu üzere yeni beslenme nizamına devam edildiği takdirde güzelleşme gözlemleyeceğimiz durumları tabir ediyor.”
“Avrupa, İngiltere ve Amerika’da çiğ besinler pazarı süratle büyüyor”
9- Çiğ beslenmeyi Türkiye’de son yıllarda duymaya başladık ve şimdi en yaygın beslenme biçimi değil. Avrupa, İngiltere ve Amerika’da durum nasıl?
“Avrupa, İngiltere ve Amerika’da çiğ besinler pazarda büyüme süratiyle dikkat çekiyor. Elbette kuru ve konserve mamalar hâlâ yaygın olmasına karşın dondurucu alanı yaratan ve tüketicilerini bilhassa bilgilendiren mağazalar ve klinikler süratle çoğalıyor. Daha büyük üreticiler de “sağlıklı olma” tarafındaki teşebbüslerini hızlandırıyor. Daha sağlıklı mama markalarını satın alıyor yahut markalarını yeni bildirilerle güncelliyorlar. Dostlarımıza global manada gösterdiğimiz ağır ilgi ve onları çocuklarımız olarak görmemiz onlar için giderek daha sağlıklı seçimler yapacağımız manasına geliyor.”
10 – Evcil hayvanını nasıl beslemesi konusunda başında soru işaretleri olan hayvan sahiplerine tavsiyeniz ne olur?
“Çiğ besinlerde bulunan canlı amino asitler ve ısıl süreçle yapıları bozulmamış proteinler dostlarımızın sıhhati üzerindeki çarpıcı olumlu tesirleriyle öne çıkıyor. Lakin bizim de yiyebileceğimiz besinleri dostlarımıza şuurla hazırlayarak sunduğumuz tüm âlâ niyetli uygulamaları destekliyorum.
|
Raw For Us Hakkında Raw For Us, Türkiye’de birinci sefer özgün marka ve Ar-Ge’ye dayanarak kedi köpeklerin uzun yaşamalarını destekleyen klâsik çiğ beslenmeyi freeze-dried teknolojisi ile sunuyor. Çiğ besinlerin soğuk zincire gerek kalmadan taşınmasını ve servis edilmesini sağlayan Raw For Us; sunumlar, reçete aktiflikleri ve kullanım kolaylıklarıyla özel bir menü yarattı. 2018 yılında Naz Çakıroğlu tarafından İstanbul’un Sarıyer ilçesine bağlı Zekeriyaköy’de 70 m2 kiralık üretim alanında kurulan Raw For Us, şu anda Kocaeli’nde kendine ilişkin tesisin 600 m2 alanında üretim faaliyetlerine devam ediyor. Her gün taze ve et, tavuk, hindi, hamsi, zerzevat, keçi sütü, zencefil, gezen tavuk yumurtası üzere içeriklerle yalnızca uygunluk için üretim yapılıyor. Taze üretilen besinler www.rawforus.com üzerinden kargo ile tüm Türkiye’ye ve istek üzerine yurtdışına gönderiliyor. Her alışveriş, sokakta özgür yaşayan, bakım konutları, dernek ve barınaklarda müdafaa altında olan can dostlarımıza sağlıklı besinler ulaştırılmasına katkıda bulunuyor.
|
