Pek çok faktör etkili
Modern çağın yol açtığı kıymetli sıkıntılardan biri; tükenmişlik sendromu! Günlük ömrün çok koşuşturmacasında; çok iş yükünden ‘hayır’ diyememeye ve hudut koymada zahmet çekmeye, ekonomik zorluklardan mükemmeliyetçi kişilik yapısına dek birçok faktör kişinin kendini tükenmiş hissetmesine yol açabiliyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Nagihan Günal “Günümüzde yoğun rekabet şartları ve gelişen teknolojinin de tesiriyle işyerinde ve meskende uzun çalışma saatleri, ekonomik meşakkatler, toplumsal güvenlikle ilgili üzücü haberler ya da toplumsal medyada insanların daima eğlendiği, memnun olduğu, tatil yaptığı ütopik hayatların gerçekliğine dair yanılsamalar üzere çok sayıda etken kişinin fizikî, zihinsel ve ruhsal olarak yıpranıp kendini tükenmiş hissetmesine neden olabiliyor. Birinci sefer 1974 yılında Psikolog Freudenberger tarafından kullanılan tükenmişlik kavramı son 50 yıldır epey yaygın bir araştırma konusu olmakla birlikte, günümüz şartlarında görülme sıklığı süratle artmaktadır. Bireyin olağan koşullarda profesyonel omurdaki mesleğinden, arkadaşlıklarından yahut ailesindeki toplumsal etkileşimlerinden aldığı keyfi azaltan, kendini başarısız ve kıymetsiz görmesine neden olan tükenmişlik sendromu tıbbi bir teşhis olmasa da önemli ve kesinlikle profesyonel ruhsal takviye almayı gerektiren bir sorundur” diyor.
10 soruda ‘tükenmişlik’ testi!
Psikiyatri Uzmanı Dr. Nagihan Günal, hazırladığı 10 soruluk testte, cevaplarınızın 5 ve üzeri ‘evet’ olmasının, tükenmişlik sendromu yaşadığınız manasına gelebildiğini belirterek “Tükenmişlik sendromu zaten geçebilen bir durum değildir, kesinlikle ruhsal olarak dayanak almanız gerekir” diyor. İşte 10 soru;
1-Kapana kısılmış üzere hissediyor musunuz?
2-Çaresiz hissediyor musunuz?
3-Üzüntülü, kederli ya da depresif hissediyor musunuz?
4- Ümitsizlik duyuyor musunuz?
5- Bıkkınlık hissediyor musunuz?
6- Bedelsiz ve başarısız biri üzere hissediyor musunuz?
7-İnsanlar tarafından hayal kırıklığına uğratılmış hissediyor musunuz?
8-Fiziksel olarak hastalıklı hissediyor musunuz?
9-Yorgunluk hissediyor musunuz?
10-Uyumada zorluk çekiyor musunuz?
Baş ağrısından kalp hastalıklarına!
Tükenmişlik sendromu yaşayanların kendilerini daima yorgun hatta bitkin, tükenmiş hissettiklerini belirten Dr. Günal “Baş ağrısı, karın ağrısı, iştahta yahut uykuda düzensizlik, duygudurumda değişiklikler, bilhassa dertli ya da umutsuz hissetme en sık yaşanan belirtileridir. Bunun sonucu olarak şahıslar, toplumsallaşmayı ve arkadaşlarına, aile üyelerine ya da iş arkadaşlarına güvenmeyi bırakarak izolasyona yönelebilirler. Hayata karamsar bakıp kendilerini çaresiz hissedebilirler. Tıpkı başka kronik gerilim cinsleri üzere tükenmişlik sendromu da bireyin bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve soğuk algınlığı, grip ya da uykusuzluğa karşı daha hassas hale getirebilir. Uzun mühlet tedavi edilmezse ilerleyerek alkol-madde bağımlılıkları, depresyon, kalp hastalığı ve diyabet üzere önemli fizikî yahut ruhsal hastalıklara yol açabilir” diyor.
Tükenmişlik sendromundan korunmak için önlemler!
İş yükünüzü ve sorumluluğunuzu paylaşın, molalar verin.
-Keyif aldığınız aktiviteleri sürdürün, yeni eğlenebileceğiniz aktiviteler bulun.
-Ailenizle ve sevdiklerinizle daha fazla vakit geçirin, toplumsal etkileşimleri artırın.
-Mesai saatleri dışında odağınızı işten uzaklaştırın.
-Zorlandığınızda, gerilim yükünüz arttığında ya da duygusal bir zorlanma yaşıyorsanız yardım istemekten çekinmeyin.
-Beslenme ve uyku rutininizi oluşturun; sağlıklı beslenin, abur-cubur atıştırmalıklardan kaçının ve geceleri kesinlikle 6-8 saat uyuyun.
-Haftada 3-4 gün kesinlikle idman yapın.
-Sigara ve alkolden uzak durun.
-Gerekirse sıkıntılarınız ilerlemeden ruhsal takviye alın.