Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Gürdal Yılmaz, Covid-19 geçirdikten 12 hafta sonra hâlâ devam eden ve alternatif bir teşhis ile ilişkilendirilemeyen şikâyetlerin Uzamış Covid Sendromu olarak isimlendirildiğini hatırlattı.
KALP KASINDA HASAR BIRAKIYOR
Her ne kadar Covid-19’un öncelikle akciğerleri etkileyen bir hastalık olarak görülse de bedendeki öteki organlara da ziyan verebildiğini kaydeden Prof. Dr. Gürdal Yılmaz “Covid-19 virüsü kalbe, akciğerlere ve beyne değişik derecelerde ziyan verebilir. Uzun vakit içinde değişik sıhhat meselelerini beraberinde getirebilir. Uzamış COVID Sendromu’ndan etkilenen sistemlerin başında kalp-damar, teneffüs, beyin, hudut ve hareket sistemi gelmektedir. Kardiyovasküler açıdan en sık görülen şikâyetler, ritim bozuklukları ve çarpıntı şikâyeti olmaktadır.
Hastalarımız ya atriyal fibrilasyon dediğimiz, pıhtıya neden olan önemli ritim bozukluğu ile ya da şiddetli çarpıntı ile başvurabilmektedir. Göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kalp krizi ile gelen hastalarda, Covid-19’a bağlı kalp zarında ve kalp kasında iltihap görülebilmektedir. Süreksiz ya da kalıcı felç atakları, akciğere pıhtı atması, bacak damarlarında oluşan derin ven trombozu da bekleyen öteki tehlikelerden yalnızca kimilerini oluşturmaktadır.
Covid-19’un güzelleşmesinden aylar sonra yapılan görüntüleme testleri, sadece hafif Covid-19 semptomları yaşayan şahıslarda bile kalp kasında kalıcı hasar olabileceğini göstermektedir. Bu durum, gelecekte kalp yetmezliği yahut öbür kalp komplikasyonları riskini artırabileceğini düşündürmektedir” dedi.
Uzamış Covid Sendromu’nun teneffüs sistemi üzerindeki tesirlerinin ise daha çok Covid-19’u orta ve ağır geçiren hastalarda görüldüğünü söz eden Yılmaz “Hastalığı pnömoni ile geçiren, akciğer sinemasında ya da tomografide buzlu cam görünümü olan bireylerde, ileri yaşta ve kronik hastalığı olanlarda risk daha da fazladır. Lakin kimi vakit COVID-19’u hafif atlatanlarda da Uzamış Covid Sendromu görülebilmektedir. Bu hastalık bronşektazi, pıhtılaşma, pulmoner hipertansiyon ve pulmoner fibrozise neden olabilmektedir. En sık görülen şikâyetler; öksürüğün sürmesi, nefes darlığı, alınan nefesin tamamlanamaması ve halsizlik olmaktadır” diye konuştu.
ANİDEN BAŞLAYAN BU BELİRTİLERE DİKKAT!
Prof. Dr. Gürdal Yılmaz, Covid-19’un tat ve koku duyusunun kaybının yanı sıra baş ağrısı, baş dönmesi, istikrar bozukluğu, şuur değişiklikleri, nöbet, inme, nöropati, ensefalit üzere birtakım hastalıklara neden olabildiğini de hatırlatarak “Hastalık atlatıldıktan sonra ise kişinin beyin aktivitesini eskiye nazaran daha yavaşmış üzere hissettiği, algısının yavaşladığı, tüm zihinsel faaliyetlerinde tam anlamlandıramadığı farklılıkların olduğu belirtilmektedir. Hastalar Covid-19 sonrası geçmeyen kas ve eklem ağrıları yaşayabilmektedir. Uzamış Covid Sendromu’nda daha evvelce var olan şikâyetler tekrar ortaya çıkabildiği üzere daha evvel hiç yaşanmamış bulgular da görülebilmektedir.
Genel kondisyonun düşmesi, idman intoleransı, miyozit, kas içinde doku harabiyetleri ve kaslarda güç ve kitle azalması üzere durumlarla karşı karşıya kalınabilmektedir. Hastalık atlatıldıktan sonra ansızın başlayan yorgunluk, eklem ve kas ağrıları, günlük performansının düşmesi üzere şikâyetlerin öbür nedene bağlı olmadan ortaya çıkması bize Uzamış Covid Sendromu’nu düşündürmektedir. Covid-19 hastalığı geçiren bireylerin hastanelerde Covid-19 hastalarının takibinin yapıldığı polikliniğe başvurması, ileriki periyotta sıhhat sorunları ile karşılaşmaması için büyük ehemmiyet taşımaktadır” tabirlerini kullandı.