Virginia Üniversitesinde çalışan ve yüksek teknolojili kiro-elektron misroskobi (kiro-EM) alanında bir başkan olan Dr. Edward H. Egelman’ın öncülüğündeki memleketler arası bir araştırma kadrosu, nihayet bu gizemi ortaya çıkarmış. Kiro-EM kullanan ve bilgisayarda gelişmiş modellemeler yürüten araştırmacılar, hiçbir klasik ışık mikroskobunun göremediği şeyi açığa çıkarmışlar: Kelam konusu iticiler, tekil atom düzeyinde değişik bir yapıya sahip.
MODELLER 50 YILDIR VARDI LAKİN ATOMSAL AYRINTILAR AŞİKÂR OLDU
Populer Science Türkiye’nin içeriğine göre Virginia Üniversitesi Biyokimya ve Moleküler Genetik Kısmında çalışan Egelman, “Bu filamentlerin nasıl böylesine nizamlı sarmal haller oluşturabildiğine yönelik modeller 50 yıldır vardı lakin biz, filamentlerin yapısını atomsal ayrıntılarla belirledik.” “Artık bu modellerin yanlışlı olduğunu gösterebiliyoruz. Yeni bulgularımız, böylesine minyatür iticilere dayanabilecek teknolojilere yer hazırlanmasına yardımcı olacak.”
Farklı bakteriler, flagellum formunda bilinen yahut çoğul ismi flagella olan bir yahut birden çok uzantıya sahip. Bir flagellum binlerce alt üniteden oluşsa da, bu alt üniteler büsbütün tıpkı. Bu türlü bir kuyruğun düz bir yapıda yahut en âlâ ihtimalle biraz esnek olacağını düşünebilirsiniz. Ama bu türlü olsaydı bakteriler hareket edemezdi. İşte bu yüzden böylesi formlar itiş kuvveti oluşturamaz. Bakterilerin ileri yanlışsız hareket etmesi için dönen, burgu biçimli bir itici gerekiyor. Bilim insanları, bu biçimin oluşmasını “süper sarmallama” formunda isimlendiriyor. Şimdiyse, 50 yıldan uzun mühlet sonra bakterilerin bunu nasıl yaptığını nihayet anlıyorlar.
Kiro-EM kullanan Egelman ve araştırma kadrosu, flagellumu meydana getiren proteinin 11 farklı hale girebildiğini keşfetmişler. Burgu formunun oluşmasını ise bu biçimlerin özel bir karışımı sağlıyor.